Als ondernemer heb je er vast wel eens over nagedacht: hoe hou je je tegelijkertijd aan de regels, zonder dat je je klanten wegjaagt, of ze naar buitenlandse websites met minder reguleringen drijft?
Een goed voorbeeld hiervan is de gokindustrie. Online casino’s zijn legaal in Nederland, maar wel onder strenge voorwaarden. Om een Nederlandse vergunning te krijgen en te behouden, moeten casino’s hun klanten bij aanmelding een DigiD-registratie uitvoeren, en ook zijn er stortingslimieten. Die regels zijn er natuurlijk om de consument te beschermen, maar tegelijkertijd bieden buitenlandse casino’s de beste no Cruks bonussen aan. Dit zijn vaak casino’s met een betrouwbare licentie, een goed spelaanbod en een verscheidenheid aan betaalmethoden, zoals cryptovaluta.
De wet digitale markten
Misschien run jij dan wel geen online casino, maar dat betekent niet dat je niets te maken hebt met regelgeving. Als je bijvoorbeeld een webwinkel hebt, heb je er al mee te maken. De Europese wet digitale markten is hier een goed voorbeeld van. Het doel van deze wetgeving is eerlijke concurrentie tussen webwinkels, consumenten meer keuze geven en het makkelijker maken voor kleine bedrijven om een plekje te vinden op de Europese markt.
Dit betekent simpelweg dat grote platformen niet de hele markt over kunnen nemen, en er dus sprake blijft van een markt met concurrentie, waar ook kleine bedrijven een kans maken, en consumenten dus een ruimere keuze hebben.
De wet wijst grote platformen aan als zogeheten poortwachters. Dit zijn zeer grote digitale platformen, waar speciale regels voor gelden. Momenteel zijn van de zo’n 10.000 aanbieders op de Europese markt slechts 7 poortwachters, waarvan de meeste zijn gevestigd in de Verenigde Staten. Dit zijn Alphabet, Amazon, Apple, Booking, ByteDance, Meta en Microsoft.
Zij moeten zich aan de volgende regels houden: ze mogen hun eigen producten niet gunstiger klasseren dan die van andere bedrijven, ze mogen ontwikkelaars niet beletten apps te verkopen via betalingsplatforms van derden, persoonsgegevens van gebruikers mogen niet zonder toestemming verwerkt worden voor gerichte reclame, ze mogen zakelijke gebruikers geen onredelijke voorwaarden opleggen, ze mogen bepaalde softwaretoepassingen niet vooraf installeren en ze mogen zakelijke partners niet beperken.
Daarnaast moeten ze klanten de keuze geven wat betreft software voor besturingssystemen, en uitschrijven op platforms net zo makkelijk maken als registratie. Ook moeten ze openheid bieden over hoeveel gebruikers het platform heeft.
Daarnaast is er nog veel meer online regulering, zoals de wet digitale diensten en de algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Ook wordt er gewerkt aan nieuwe wetgeving wat betrekking tot kunstmatige intelligentie.
Meer keuzevrijheid?
Deze wetgeving heeft met name als doel om eerlijke concurrentie mogelijk te maken, en dus om consumenten juist een ruime keuze te bieden.
Toch is er ook kritiek. Toen de Europese Commissie dreigde met boetes voor bedrijven als Google en Apple noemde de Amerikaanse president Donald Trump dit “een vorm van belasting”. Ook zei hij heffingen te willen invoeren als de techbedrijven inderdaad beboet worden.
De techbedrijven zelf zijn er ook niet blij mee. Google werd bijvoorbeeld op de vingers getikt, omdat het de eigen diensten eerst toont, maar volgens het techbedrijf is dit juist beter voor consumenten, omdat ze anders niet makkelijk kunnen vinden wat ze zoeken.
Apple moet van de EU producten maken die makkelijker te combineren zijn met producten van andere bedrijven. Hoewel het bedrijf al eerder stappen zette om de systemen toegankelijker te maken, laat het ook weten dat het hierdoor nieuwe innovaties niet kan aanbieden aan Europese consumenten.
Volgens Google en Apple maakt deze wetgeving het juist moeilijker voor consumenten om toegang te krijgen tot de producten en diensten die zij eigenlijk willen gebruiken. Dat Amerikaanse techbedrijven dit vinden is natuurlijk niet zo verwonderlijk, maar ook experts hebben kritiek geuit. Ook zij zijn van mening dat innovatie op deze manier juist belemmerd wordt, met name omdat er een strengere controle komt op fusies en overnames.
Daarnaast stellen ze dat de wetgeving te generiek is, en niet zomaar één-op-één toepasbaar is op iedere sector. Er zit nu eenmaal veel verschil tussen de verschillende platforms. Het gaat om bemiddelingsdiensten, besturingssystemen, sociale media, en clouddienstverlening. Je kunt niet zomaar overal dezelfde regels op toepassen.
Toch zien veel bedrijven de wet digitale markten als een stap vooruit. Volgens Mozilla zou 97% van de gebruikers zelf de browser willen kiezen, maar wordt dit vaak voor hen gedaan, bijvoorbeeld doordat Google Apple geld betaalt om Chrome als standaardbrowser in te stellen.
Klachten over poortwachters kunnen gemeld worden bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM).